Glaukom

Samo pravovremeno otkrivanje i pažljivo lečenje glaukoma sprečiće gubitak vida.

Poznat je u narodu kao zelena mrena, teško je oboljenje oka, a uzrokuje ga povišeni očni pritisak. Najčešće se javlja posle 40 godine života kod ljudi koji imaju genetsku predispoziciju, kod dijabetičara, osoba sa arteriosklerozom. Ako se otkrije na vreme i leči na odgovarajući način glaukom neće dovesti do najteže komplikacije – gubitka vida.

Glaukom nije bolest već sindrom, odnosno skup sledećih simptoma: povišenje očnog pritiska, udubljenje papile očnog živca i oštećenje vidnog polja. Dugotrajno povišen očni pritisak dovodi do druga dva simptoma.

Šta je glaukom i kako nastaje?

Reč je o sporoj hroničnoj očnoj bolesti, koja traje doživotno. Glaukom dovodi do slepila ukoliko se na vrieme ne dijagnostikuje i ne leči pravilno. Karakteriše se povišenim očnim pritiskom i ispadima u vidnom polju, nastalim kao posledica oštećenja očnog živca. Normalne vrednosti očnog pritiska su od 10 do 22 mmHg. U oku se stvara jedna vrsta tečnost koja se zove očna vodica. Glaukom se razvija kada je stvaranje očne vodice povećano ili je njeno oticanje otežano. Tada dolazi do porasta očnog pritiska, do pritiska na nervna vlakna i krvne sudove optičkog nerva i do njihovog oštećenja i uništenja. Postupno se prekida prenos vizuelne poruke do mozga, a rezultat je oštećenje vida i na kraju slepilo.

U početku su promjene u vidu male i zahvataju periferni vid. Tek u završnoj fazi bolesti dolazi do propadanja i centralnog vida, što vodi trajnom i potpunom gubitku vidne funkcije. Glaukom se javlja kod 1-2 odsto celokupne populacije starije od 40 godina. Najčešće obolevaju ljudi koji imaju genetsku predispoziciju, odnosno srodnici oboljelog od glaukoma, dijabetičari, kao i osobe sa arteriosklerozom.

Koji su znaci glaukoma?

Najveći broj pacijenata kod kojih se slučajno prilikom pregleda otkrije glaukom izjavljuje da nije imao nikakve subjektivne tegobe. Drugi deo bolesnika navodi da je imalo smetnje i to povremeno glavobolje, osjćaj pritiska u očima, zamor pri radu, uz česte promene naočara za čitanje, povremenu pojavu duginih boja oko izvora svetlosti, pečenje u očima i slično. Ovakve simptome imaju pacijenti oboljeli od glaukoma otvorenog ugla.

Akutni glaukom ili glaukom zatvorenog ugla spada u grupu najurgentnijih stanja u oftalmologiji. Zahteva brzu dijagnozu i terapiju. Karakteriše se bolom u oku i čitavoj polovini glave, povraćanjem, pojavom duginih boja oko izvora svjetlosti, te padom vidne oštrine. Zbog povraćanja dolazi do pogrešne procjene, pa se često dešava da pacijenti završe kod interniste. Ukoliko akutni napad traje nekoliko dana pacijent nepovratno gubi vid.

Da li se može lečiti?

Gubitak vida koji nastaje kao posledica glaukoma ne može se popraviti, ali rana dijagnoza i terapija mogu pomoći u sprečavanju daljeg oštećenja vida. Glaukom se ne može izlečiti, ali se može lečiti, što znači da se može držati pod kontrolom. Kada se otkrije on zahteva dugogodišnje lečenje. Neophodne su redovne kontrole očnog pritiska, jednom u 2-3 meseca, ili češće ukoliko oftalmolog procijeni, vidno polje i detaljan pregled jednom godišnje. Očni pritisak se može normalizovati lekovima, laserom ili operacijom. Dok god se normalizacija očnog pritiska postiže lekovima ne treba se podvrgavati operativnom lečenju. Ukoliko je pritisak uz upotrebu svih raspoloživih lekova i dalje povišen mora se uraditi hirurška intervencija.